Το Βήμα των Φραγμάτων
Η στήλη αυτή αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια προώθησης της συζήτησης γύρω από τη χρήση, την προσφορά και την αναγκαιότητα των Φραγμάτων. Δεν πιστεύουμε ότι μια ηλεκτρονική στήλη είναι ο καταλληλότερος ή δημιουργικότερος τόπος για να διεξαχθεί ο διάλογος γύρω από τα Φράγματα και γι’ αυτό επιλέξαμε να μη δημιουργήσουμε ένα ιστολόγιο (blog). Η φιλοδοξία μας είναι να αποτελέσει η στήλη αυτή μια πηγή προβληματισμού και ενημέρωσης, ένα εργαλείο για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του θέματος.
Στη στήλη αυτή θα δημοσιεύονται ενυπόγραφα άρθρα ή σύνδεσμοι για δημοσιευμένα άρθρα που, σύμφωνα με την άποψη της ΕΕΜΦ, προωθούν το διάλογο αυτό, με κριτήριο την κάλυψη όλων των πτυχών του θέματος. Περιμένουμε με ανυπομονησία τη συνεισφορά σας!!
Σε πρώτη φάση συγκεντρώσαμε άρθρα τα οποία αφορούν τα εξής θέματα:
- Είναι τα Υδροηλεκτρικά Έργα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ);
- Ποιο είναι το μέλλον των Φραγμάτων;
- Ποια είναι η δημόσια εικόνα των Φραγμάτων; Υπάρχει παραπληροφόρηση σχετικά με το ρόλο και τις επιπτώσεις των Φραγμάτων;
Αν σας ενδιαφέρουν , παρακαλούμε διαβάστε παρακάτω.
Είναι τα Υδροηλεκτρικά Έργα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ);
Η θέση της ΕΕΜΦ: ΝΑΙ, ΑΣΦΑΛΩΣ!!! Ας μην ξεχνάμε ότι τα Υδροηλεκτρικά Έργα παράγουν ενέργεια από μια καθόλα ανανεώσιμη πρώτη ύλη, την οποία δε σπαταλούν αλλά μόνο διαχειρίζονται, το νερό!
Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Σε ερώτηση του Ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Ν. Χρυσόγελου σχετικά με τον χαρακτηρισμό των Υδροηλεκτρικών φραγμάτων ως Α.Π.Ε. και τα μέτρα που λαμβάνονται από τις επιπτώσεις που θα επιφέρει η κατασκευή νέων, υπό σχεδιασμό, Υ/Η φραγμάτων στην περιοχή των Βαλκανίων, απάντησε ο Επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Potočnik. Στην απάντηση του Επιτρόπου επισημαίνεται ότι:
- Η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι ανανεώσιμη πηγή ενέργειας η οποία δεδομένου ότι βασίζεται στην αξιοποίηση του φυσικού κύκλου του νερού δεν θα εξαντληθεί ποτέ σε αντίθεση με τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
- Η οδηγία πλαίσιο για το νερό 2000/60/EΚ υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη της υποβάθμισης της ποιότητας των υδάτων. Το άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να επιτραπεί η υποβάθμιση μιας υδάτινης μάζας, π.χ. λόγω της κατασκευής φράγματος.
- Όπως ορίζεται στην Οδηγία 2001/42/EΚ, η υποχρέωση εκτέλεσης Στρατηγικής Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εμπίπτει στην αρμοδιότητα των αντιστοίχων εθνικών αρχών
- Σε τόπους του δικτύου Natura 2000, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η αξιολόγηση και η αδειοδότηση των σχεδιαζόμενων φραγμάτων ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του άρθρου 6 της Οδηγίας 92/43/EΟΚ για τα οικολογικά ενδιαιτήματα .
Δείτε στον σύνδεσμο http://www.energypress.gr/news/Komision:-Nai-sta-megala-ydrohlektrika-otan-throyntai-oi-proypotheseis αναλυτικά όλο το κείμενο της ερώτησης του ευρωβουλευτή κ. Ν. Χρυσόγελου και της απάντησης του Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ. Potočnik.
- Στον Καναδά και στις ΗΠΑ τα Υδροηλεκτρικά είναι ΑΠΕ. Στις ΗΠΑ μάλιστα επιχορηγούνται με 24% της κρατικής ενίσχυσης για τις Καθαρές Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας!
Και στην Ελλάδα, τι συμβαίνει;
Στην Ελλάδα, ο νόμος 3468-2006, στην παράγραφο 2 του άρθρου 2 ορίζει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως: «Οι μη ορυκτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική ενέργεια, η ηλιακή ενέργεια, η ενέργεια κυμάτων, η παλιρροϊκή ενέργεια, η βιομάζα, τα αέρια που εκλύονται από χώρους υγειονομικής ταφής και από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού, τα βιοαέρια, η γεωθερμική ενέργεια, η υδραυλική ενέργεια που αξιοποιείται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς.», δηλαδή συμπεριλαμβάνει και τα Υδροηλεκτρικά Έργα. Εντούτοις, στον ίδιο νόμο (άρθρο 27, παράγραφος 2) τα Υδροηλεκτρικά Έργα με συνολική Εγκατεστημένη Ισχύ μεγαλύτερη των δέκα πέντε (15) MW εξαιρούνται από την εφαρμογή των ευνοϊκών διατάξεων αυτού του νόμου.
Διαβάστε, για επιπλέον ενημέρωσή σας, τα παρακάτω άρθρα:
Ποιο είναι το μέλλον των Φραγμάτων;
Η θέση της Επιτροπής: Οι αυξημένες ανάγκες για ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων και για καθαρή, ανανεώσιμη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που προκύπτουν (και θα προκύψουν ακόμη περισσότερο στο μέλλον) στα πλαίσια της προσπάθειας για βιώσιμη ανάπτυξη και υπό την απειλή της κλιματικής αλλαγής ενισχύουν το ρόλο και τη συνεισφορά των Φραγμάτων στο παρόν και το μέλλον. Νέες ιδέες, νέες τεχνικές, με αυξημένο (σε σχέση με το παρελθόν) σεβασμό στο περιβάλλον και στις έννοιες τις βιωσιμότητας, θα καθορίσουν το μέλλον και το ρόλο των Φραγμάτων. Όσο περνάει ο καιρός, γίνεται εμφανής η ανάγκη κατασκευής Φραγμάτων (και λιμνοδεξαμενών) προκειμένου να καταστεί εφικτή η αύξηση του ποσοστού των αιολικών έργων στο ενεργειακό μίγμα, μέσω της δημιουργίας υβριδικών Έργων (συνδυασμός αιολικών και υδροηλεκτρικών έργων, για τη ρύθμιση της παραγόμενης ενέργειας μέσω της αποθήκευσής της) με τη μορφή Έργων αντλησιοταμίευσης (pump-storage).
Διαβάστε περισσότερα για τα υβριδικά έργα αντλησιοταμίευσης στους παρακάτω συνδέσμους:
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=36928
Έχει, όμως, γίνει κατανοητό ποιός θα πρέπει να είναι ο ρόλος των Φραγμάτων στην Ελλάδα; Μάλλον όχι, σύμφωνα με τα παρακάτω άρθρα.
http://www.capital.gr/Articles.asp?id=968806 (όσοι το διάβασαν στην παραπάνω ενότητα μπορούν να το παραλείψουν!)
www.capital.gr/Articles.asp?id=951091
Διαβάστε γιατί τα φράγματα αποτελούν μοχλό ανάπτυξης στο σύνδεσμο http://www.capital.gr/news.asp?id=1585098 αλλά και στην παγκόσμια διακήρυξη που εξέδωσαν τέσσερις διεθνείς οργανισμοί (συμπεριλαμβανομένης της ICOLD) με θέμα την ταμίευση ύδατος ως μοχλό για την εξασφάλιση αειφόρου ανάπτυξης (βρείτε το πρωτότυπο κείμενο στο σύνδεσμο http://www.eeft.gr\WDEN.pdf ή την ελληνική μετάφραση του στο σύνδεσμο http://www.eeft.gr\WDGR.pdf ). Ας αποφασίσουμε λοιπόν ποιο θέλουμε να είναι το μέλλον των φραγμάτων αλλά και το μέλλον της χώρας μας!
Παγκοσμίως, τα υδροηλεκτρικά έργα διανύουν μια περίοδο «Αναγέννησης», όπως ανακοινώθηκε από στελέχη της Διεθνούς Ένωσης Υδροηλεκτρικής Ενέργειας (IWA) στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ενέργειας (2013), και κυρίως σε περιοχές όπως η Αφρική, η Ασία και η Λατινική Αμερική που έχουν πολύ μεγάλο ποσοστό ανεκμετάλλευτου υδροδυναμικού (75%)1. Η ώθηση αυτή δόθηκε μετά από το Hydropower Sustainability Protocol που υπογράφηκε το 2011 μετά από μια περίοδο διαπραγματεύσεων με περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, επενδυτικές τράπεζες και άλλους εμπλεκόμενους. Άντε και στα δικά μας!! Διαβάστε περισσότερα στο www.worldenergy.com
Ποια είναι η δημόσια εικόνα των Φραγμάτων; Υπάρχει παραπληροφόρηση σχετικά με το ρόλο και τις επιπτώσεις τους;
Η θέση της Επιτροπής:Δυστυχώς η δημόσια εικόνα των Φραγμάτων έχει διασυρθεί στο βωμό της θεωρητικής οικολογίας και της θεαματικής ή λυρικής είδησης, χωρίς πάντως να μπορεί να απορριφθεί ως αίτιο της παραπληροφόρησης η σκοπιμότητα ή η ανεπαρκής κατανόηση ενός επιστημονικού θέματος από μη επιστήμονες. Είναι ευθύνη ΟΛΩΝ μας ως επιστημόνων ή/και έμπειρων τεχνικών να αναστρέψουμε την εικόνα αυτή και να βοηθήσουμε ώστε να αποδοθούν«τα του Καίσαρος τω Καίσαρι». Πέρα, όμως, από την αποκατάσταση της αλήθειας θα πρέπει να δουλέψουμε σκληρά και με καινοτομίες να βελτιώσουμε κάποιες πτυχές των Έργων μας που τα φέρνουν σε αντιπαράθεση με την κοινωνία.
Μερικά παραδείγματα:
Το φαινόμενο της παραπληροφόρησης δεν είναι μόνο ελληνικό, και μάλιστα μπορεί να προέρχεται και από ακαδημαϊκές πηγές. Διαβάστε σχετικά με μια μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (http://www.energypress.gr/
Παλαιότερο άρθρο της εφημερίδας Ελευθεροτυπίας παρουσίαζε υπό τον τίτλο «Τα τεχνητά φράγματα φέρνουν ακραία καιρικά φαινόμενα» τα αποτελέσματα μιας επιστημονικής εργασίας. Σύμφωνα με την Ελευθεροτυπία, από μελέτες των κλιματικών επιπτώσεων των 633 μεγαλύτερων φραγμάτων στον κόσμο, διαπιστώθηκε ότι μετά την κατασκευή φραγμάτων σημειώθηκε αύξηση του επιπέδου βροχόπτωσης (ιδίως στις ημι-άνυδρες περιοχές) και των ημερών βροχής μέσα στο χρόνο και συμπεραίνει ότι αποδείχθηκε έτσι η ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στην κατασκευή μεγάλων ταμιευτήρων και έντονων βροχοπτώσεων που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές πλημμύρες (σημειώνουμε βέβαια ότι η αύξηση του ύψους και της συχνότητας των βροχοπτώσεων σε ημι-άνυδρες περιοχές μάλλον ως ευνοϊκή επίδραση μπορεί να χαρακτηρισθεί!). Εντούτοις, διαβάζοντας το πρωτότυπο άρθρο (F.Hossain, I.Jeyachandran & R.Pielke SR. “Have Large dams altered Precipitation Patterns?”, EOS, American Geophysical Union, Vol.90, no48, December 2009) αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο συγγραφέας του άρθρου της Ελευθεροτυπίας μάλλον κάτι δεν κατάλαβε. Στο πρωτότυπο άρθρο το φαινόμενο του συσχετισμού της ύπαρξης ταμιευτήρων με τη μεταβολή των ακραίων τιμών και της συχνότητας των βροχοπτώσεων αντιμετωπίζεται με ένα ερωτηματικό (όπως δηλώνει και ο τίτλος του άρθρου), αφού οι συγγραφείς δέχονται ότι από τη μια τα αποτελέσματα των αναλύσεων είναι αντιφατικά και από την άλλη οι παρατηρήσεις της μελέτης τους μπορεί να συνδέονται με άλλους παράγοντες (όπως την κλιματική αλλαγή, τη χρήση αεροζόλ, την αστικοποίηση κ.α.). Επίσης, σύμφωνα με τους συγγραφείς, έχει δειχθεί ότι τόσο η άρδευση όσο και η αστικοποίηση μεταβάλλουν τις ακραίες τιμές των βροχοπτώσεων. Επί της ουσίας, οι συγγραφείς συνδέουν τη μελέτη τους κυρίως με τον προβληματισμό του κατά πόσο ένα φράγμα που έχει σχεδιασθεί χωρίς να ληφθεί υπόψη η αλληλεπίδραση του ταμιευτήρα με τη δίαιτα των βροχοπτώσεων μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια (ως προς τη μέγιστη πλημμύρα που μπορεί να διοχετεύσει) και χωρίς προβλήματα (π.χ. λόγω της πλήρωσης του ταμιευτήρα με φερτά λόγω της αύξησης των πλημμυρικών παροχών).
Διαβάστε ακόμη:
