Ειδήσεις από τον κόσμο των φραγμάτων

Στο σχολικό βιβλίο της Δ’ Δημοτικού αναφέρεται το Φράγμα του Μόρνου ως το πιο ψηλό της Ευρώπης (με αναφορά στην ιστοσελίδα της ΕΥΔΑΠ)! Μια πολύ επίμονη μαμά μαθήτριας Γλώσσα (Δ Δημοτικού): Ηλεκτρονικό Βιβλίο (η οποία επικοινώνησε και με την ΕΕΜΦ ) έχει αναδείξει το θέμα το οποίο αυτή τη στιγμή εξετάζεται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής!!!

Η αστοχία του Φράγματος Σπαρμού έφερε ξανά στο προσκήνιο το πάντα επίκαιρο θέμα σχετικά με την ασφάλεια των φραγμάτων στ χώρα μας με αναφοορές στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο ( http://www.tanea.gr/news/greece/article/5346163/katastrofes-apo-thn-ypoxwrhsh-toy-fragmatos-sparmoy-ston-olympo/, http://www.madata.gr/epikairotita/social/476177.html, http://www.iefimerida.gr/news/258829/espase-fragma-sparmoy-ston-olympo-katastrafikan-kalliergeies-nero-xilose-kai-dromoys). Τριμελής επιτροπή της ΕΕΜΦ επισκέφθηκε το κατεστραμμένο Φράγμα και μερικά γειτονικά και έχει συνέταξε σχετική έκθεση που μπορείτε να βρείτε στο http://www.eeft.gr/sparmos.pdf.

Η έμφραξη του Φράγματος Τριανταφυλλιάς στη Φλώρινα έγινε την 19η Αυγούστου 2015. Διαβάστε περισσότερα για το Έργο στο σύνδεσμο http://www.eeft.gr/triantafyllia.pdf.

Αν θέλετε να μαθαίνετε τις νέες αφίξεις στον κόσμο των φραγμάτων, ρίξτε μια ματιά στην ιστοσελίδα http://www.hydroworld.com/industry-news/new-development.html.

Déjà vu? Όχι δεν πρόκειται για το Belo Monte (δείτε παλαιότερη είδηση «το πράσινο φως..») Διαβάστε στον ακόλουθο σύνδεσμο πώς οι αυτόχθονες της Βραζιλίας εναντιώνονται ξανά (και μπορεί να μην έχουν άδικο από τη μεριά τους) στην κατασκευή νέων υδροηλεκτρικών έργων στην περιοχή τους http://www.hydroworld.com/articles/2015/05/brazilian-tribes-join-in-opposition-of-hydropower-development.html?cmpid=EnlHydroMay122015. Αντίστοιχα, η πρόεδρος της Χιλής είπε όχι στα σχεδιαζόμενα φράγματα στην Παταγονία.. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231326442. Άς σκεφτούμε τι φράγματα θέλουμε και τι θέλουμε από τα φράγματα…

Μια ιδέα από τις ΗΠΑ (και πάλι) όπου τα «υπουργεία» Εσωτερικών, Ενέργειας και Στρατού (με το γνωστό τμήμα για Έργα Πολιτικού Μηχανικού) επέκτειναν τη συνεργασία τους για την προώθηση υδροηλεκτρικής ενέργειας. http://www.hydroworld.com/articles/2015/03/doe-army-interior-extend-partnership-for-hydroelectric-power-development.html#_gus&_gucid=/content/hydro/en/articles/2015/03/doe-army-interior-extend-partnership-for-hydroelectric-power-deve&_gup

Οι Η.Π.Α. αποφάσισαν την απελευθέρωση δεκάδων εκατομμυρίων κυβικών νερού από τα φράγματα του ποταμού Κολοράντο για τον πλημμυρισμό κατάντη ξηρών περιοχών. Διαβάστε περισσότερα στο σύνδεσμο: http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231304628

Ο Ο.Α.Κ. Α.Ε οργάνωσε στις 21/3/14 στο Ηράκλειο Κρήτης, στα πλαίσια εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, ημερίδα με θέμα «Φράγματα & Ταμιευτήρες στην Κρήτη». Στις 22/3/14 έγιναν και τα εγκαίνια του Φράγματος Βαλσαμιώτη.

Θεσμός στο φράγμα των φασολιών έχουν γίνει η αγώνες κολύμβησης στον ταμιευτήρα του φράγματος Βράχου. Μάθετε γιατί το φράγμα Βράχου καλείται  έτσι από τους ντόπιους και ενημερωθείτε για τις εκδηλώσεις αναψυχής που λαμβάνουν  χώρα στον ταμιευτήρα του φράγματος από τους συνδέσμους http://www.kastoria.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=6126&Itemid=203 και http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4638409

Δημοφήφισμα στις Η.Π.Α δείχνει ισχυρή υποστήριξη των πολιτών σε ότι σχετικό με την ανάπτυξη Υ.Η.Ε. ενέργειας καθώς θεωρείται καθαρή, αξιόπιστη και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Διαβάστε περισσότερα στο σύνδεσμο: http://www.hydro.org/why-hydro/poll/

Εξελίξεις στο θέμα της εκτροπής το Αχελώου φέρνει η  Γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, μετά από την υποβολή ερωτημάτων του ΣτΕ, σχετικά με το θέμα των έργων εκτροπής του Αχελώου.  Παρουσίαση των θέσεων του δικαστηρίου της Ε.Ε. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι η ύδρευση και η άρδευση συνιστούν λόγους «σημαντικού δημόσιου συμφέροντος» οι οποίοι μπορούν, καταρχήν, να δικαιολογήσουν σχέδιο εκτροπής ύδατος ελλείψει εναλλακτικών λύσεων. Ταυτόχρονα, το κράτος μέλος οφείλει να προσδιορίσει με ακρίβεια τις συνέπειες που θα έχει για τις περιοχές για τις οποίες πρόκειται η υλοποίηση του σχεδίου και να λάβει κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Natura 2000.  Δείτε περισσότερα στο σύνδεσμο:  http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2234439.

Θυμάστε το δημοφήφισμα που θα έκαναν στην Πολιτεία της Καλιφόρνια (μετά τη συλλογή των 16.000 απαιτούμενων υπογραφών) σχετικά με το αν θα αποδομηθεί το φράγμα O’Shaughnessy που δημιουργεί έναν από τους εννέα ταμιευτήρες που υδροδοτούν  το San Francisco και τις γύρω περιοχές (και τη Silicon Valley)*; Υπενθυμίζουμε ότι μοναδικό κίνητρο για την αποδόμηση του φράγματος αποτελούσε η περιβαλλοντική αποκατάσταση της (πολύ όμορφης) κοιλάδας Hetch Hetchy που κατακλύσθηκε από τον ταμιευτήρα πριν από 89 έτη!!! Αν αναρωτιέστε τί αποφάσισαν οι πολίτες στο ερώτημα φθηνό νερό ή οικολογική αποκατάσταση μιας κοιλάδας με κόστος από 1 έως 10δις δολάρια η απάντηση είναι ένα ηχηρό (77%) ΌΧΙ (!!!) στην αποδόμηση του φράγματος (όπως αναφέρεται στο σύνδεσμο http://abclocal.go.com/kgo/story?section=news/politics&id=8876536). *Διαβάστε περισσότερα (http://www.nytimes.com/2012/09/10/science/earth/hetch-hetchy-valley-measure-pits-bay-area-against-environmentalists.html?_r=1&hpw)

Για τους Ιάπωνες κάθε καταστροφή είναι και ένα πολύτιμο μάθημα και μια ευκαιρία για πρόοδο; Διαβάστε στους παρακάτω συνδέσμους τα μαθήματα που τους δίδαξε ο πρόσφατος μεγάλος καταστροφικός σεισμός. http://www.jaee.gr.jp/event/seminar2012/eqsympo/proceedings.html Και πιο ειδικά για θέματα φραγμάτων: http://www.jcold.or.jp/e/activity/FujinumaSummary.pdf  Εμείς εδώ έχουμε μάθει τίποτα από αυτά που έχουμε πάθει;

Το πράσινο φως για την επανεκκίνηση των εργασιών κατασκευής του Φράγματος Belo Monte στη Βραζιλία δόθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας (σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ICOLD στο σύνδεσμο http://www.icold-cigb.net/GB/News/news.asp?IDA=269). Η απόφαση αυτή ακυρώνει απόφαση τοπικού ομοσπονδιακού δικαστηρίου για διακοπή των εργασιών καθώς δε λήφθηκε υπόψη η θέση των  ιθαγενών της περιοχής. Σας θυμίζουμε ότι η κατασκευή του φράγματος αυτού είχε φτάσει να χαρακτηρισθεί «περιβαλλοντικό έγκλημα» και να έχει πολέμιους ακόμη και από το χώρο της showbiz (Διαβάστε στο σύνδεσμο http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1126921&lngDtrID=252). Το φράγμα ξεκίνησε να κατασκευάζεται (δείτε  τους συνδέσμους http://www.energia.gr/article.asp?art_id=39633 και  http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231056812) όταν ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας Λούλα ντα Σίλβα (ο οποίος είχε μιλήσει στο παρελθόν ενάντια στο φράγμα) υπέγραψε το συμβόλαιο με την κοινοπραξία κατασκευής του έργου, χαρακτηρίζοντας το φράγμα «μια νίκη για τον τομέα της ενέργειας».Επιμένουμε πάντως πως η ιστορία αυτή σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποτελέσει μια ευκαιρία για περισυλλογή και αυτοκριτική μεταξύ των «φραγματάδων».

Στο περιοδικό International Water Power & Dam Construction δημοσιεύθηκε πρόσφατα ένα άρθρο σχετικά με την προγραμματιζόμενη αποξήλωση ενός φράγματος ύψους 106 ποδών για περιβαλλοντικούς λόγους. Δυο μικρές λεπτομέρειες: ο ταμιευτήρας του φράγματος είναι μπαζωμένος κατά 90% ενώ επίσης απαιτούνται και πολλά έργα για την αναβάθμισή του στο απαιτούμενο επίπεδο ασφάλειας. Μάθετε περισσότερα στην: http://www.waterpowermagazine.com/story.asp?sectioncode=130&storyCode=2057661

Στον πολύ πρόσφατο καταστροφικό σεισμό που συνέβη την 13η Μαρτίου στην Ιαπωνία, σύμφωνα με ένα σύντομο ηλεκτρονικό μήνυμα που μας απέστειλε η Ιαπωνική Επιτροπή Μεγάλων Φραγμάτων (JCOLD), δεν έχουν ακόμη καταγραφεί σοβαρές ζημιές σε μεγάλα φράγματα, με εξαίρεση ένα μικρό αρδευτικό φράγμα. Είναι πολύ εντυπωσιακό πάντως ότι εν μέσω όλου του χαμού και της καταστροφής, οι άνθρωποι της JCOLD σχεδόν απολογήθηκαν που το γραφείο τους δε θα λειτουργήσει μια ή δύο μέρες επειδή λόγω του σεισμού έπεσαν όλα τα ράφια και οι αρχειοθήκες τους !!

Αστοχίες διαφόρων φραγμάτων και τα αίτιά τους καταγράφονται στη συζητήσιμη πλην ενδιαφέρουσα ελεύθερη και δωρεάν διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia στο σύνδεσμο http://en.wikipedia.org/wiki/Dam_failure. Αν σας ενδιαφέρει το θέμα διαβάστε με  περισσότερες λεπτομέρειες για δύο φράγματα της γειτονικής χώρας Ιταλίας, του φράγματος Molare (http://www.molare.net/disaster/the_disaster_1.html) και του φράγματος Gleno (http://en.wikipedia.org/wiki/Gleno_Dam) που αστόχησαν τον περασμένο αιώνα με σοβαρές συνέπειες και ανθρώπινες απώλειες.

Η Κίνα σχεδιάζει να επενδύσει στα υδροηλεκτρικά έργα, αυξάνοντας την εγκατεστημένη ισχύ της κατά 50% μέχρι το 2015 σε μια προσπάθεια να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα πλαίσια της Συνθήκης της Κοπενγχάγης. Διαβάστε περισσότερα στο σύνδεσμο: http://www.hydroworld.com/index/display/article-display/2500504577/articles/hrhrw/News-2/2010/07/china-to_boost_hydropower.html

Το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό συγκρότημα παγκοσμίως (39000MW εγκατεστημένης ισχύος) σχεδιάζεται να γίνει στον ποταμό Κόνγκο στο Κονγκό; Διαβάστε περισσότερα στην ιστοσελίδα International Rivers στους συνδέσμους http://www.internationalrivers.org/africa/grand-inga-dam και http://www.internationalrivers.org/resources/grand-inga-hydroelectric-project-an-overview-3356

Μια καινούρια άφιξη στη μεγάλη οικογένεια των Φραγμάτων, αποτελεί το Φράγμα Ilisu στον ποταμό Τίγρη, το 2^ο μεγαλύτερο Φράγμα της Τουρκίας. Είναι ένα από τα 22 συνολικά φράγματα που προβλέπεται τελικά να κατασκευαστούν στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη στα πλαίσια ενός μεγαλεπήβολου σχεδίου για την παραγωγή 7500MW. Έχει, όμως, προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις διότι για την πλήρωση του ταμιευτήρα (που θα ξεκινήσει σύντομα) απαιτείται να εκκενωθούν περισσότερα από ογδόντα χωριά ενώ θα κατακλυσθεί και ένας χώρος υψηλής αρχαιολογικής αξίας. Διαβάστε περισσότερα στο σύνδεσμο: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=165907

Στον ιστότοπο της FERC (Federal Energy Regulatory Commission – USA) και ειδικότερα στη διεύθυνση http://www.ferc.gov/industries/hydropower/safety/guidelines/eng-guide/chap4-draft.pdf, μπορείτε να βρείτε και να κατεβάσετε το Κεφάλαιο 4 του Engineering Guidelines for the Evaluation of Hydropower Projects, που αφορά γεωφράγματα σε μορφή Draft. Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται χαρακτηριστικά παραδείγματα περιπτώσεων αστοχιών φραγμάτων από διάφορες αιτίες και υποδείξεις  για το σχεδιασμό και τη διαζώνηση χωμάτινων – λιθόρριπτων φραγμάτων, σεισμικές φορτίσεις  κλπ, κυρίως γεωτεχνικού ενδιαφέροντος.

 Άλλο ένα δυσάρεστο περιστατικό ευτυχώς χωρίς ανθρώπινες απώλειες, συνέβη και πάλι στις ΗΠΑ, στην Iowa αυτή τη φορά, όπου το γεώφραγμα του ταμιευτήρα Delhi αστόχησε. Οι πολύ ισχυρές βροχοπτώσεις που έπεσαν στην περιοχή οδήγησαν στην υπερπήδηση και  διάβρωση του φράγματος  με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν οι κατάντη περιοχές. Διαβάστε περισσότερα και δείτε video και φωτογραφίες στους παρακάτω (ειδησεογραφικούς) συνδέσμους: http://edition.cnn.com/2010/US/07/24/iowa.dam.breach/index.html?hpt=T1&iref=BN1#fbid=1issC1wcik0 και  http://www.cbsnews.com/stories/2010/07/24/national/main6709905.shtml

Συμβαίνει και στα καλύτερα σπίτια! Στη διεύθυνση http://en.wikipedia.org/wiki/Taum_Sauk_Hydroelectric_Power_Station θα βρείτε ένα άρθρο για μια ακόμη αστοχία φράγματος που συνέβη το 2005 στο Missouri των ΗΠΑ στον άνω ταμιευτήρα ενός σχήματος αντλησιοταμιεύσης. Μια βλάβη στα σταθμήμετρα του ταμιευτήρα οδήγησε σε υπεράντληση υδάτων από τον κατάντη ταμιευτήρα και καθώς δεν είχε κατασκευαστεί εκχειλιστής στο φράγμα,  το φράγμα καταστράφηκε, ευτυχώς χωρίς θύματα.

Διαγωνισμός! Όπως αναφέρεται στο άρθρο των Jia Jinsheng (προέδρου της Κινεζικής Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων) & Zheng Cuiying που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Hydropower & Dams (τεύχος 1, 2010) με τίτλο “Recognizing milestone achievements in rockfill dam engineering”, στα πλαίσια του 1^ου Παγκόσμιου Συμποσίου Λιθόρριπτων Φραγμάτων (Οκτώβριος 2009), διενήργηθηκε ένας πρωτότυπος διαγωνισμός για τον καθορισμό των  σημαντικότερων λιθόρριπτων φράγματων παγκοσμίως. Έτσι, στην κατηγορία Λιθόρριπτων Φραγμάτων με Ανάντη Πλάκα σκυροδέματος (CFRD) επιλέχθηκαν τα Φράγματα Foz de Αreia της Βραζιλίας, Santa Juan της Χιλής, Shuibuya της Κίνας, Kárahnjúkar της Ισλανδίας και El Cajón του Μεξικό. Στην κατηγορία Λιθόρριπτων Φραγμάτων με εδαφικό πυρήνα επιλέχθηκαν τα Φράγματα Irape της Βραζιλίας, Xiaolangdi της Κίνας, Tehri της Ινδίας, Chicoasén του Μεξικό και Nurek του Τατζικιστάν. Στην κατηγορία Λιθόρριπτων Φραγμάτων με Ασφαλτικό Πυρήνα επιλέχθηκαν τα Φράγματα Finstertal της Αυστρίας και Yashio της Ιαπωνίας. Τέλος ειδικό βραβείο (!) απονεμήθηκε στο φράγμα Zhipingpu της Κίνας. Ας σημειωθεί η υποψηφιότητα του δικού μας, ελληνικού Θησαυρού, που όμως δε μπόρεσε τελικά να ανέβει στο βάθρο!!

Ένα όχι τόσο ευχάριστο «νέο». Διαβάστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://en.wikipedia.org/wiki/Banqiao_Dam το χρονικό και τον απολογισμό ενός απίστευτου, τραγικού συμβάντος καταστροφής ενός συστήματος 62 φραγμάτων στην Κίνα κατά τη διάρκεια ενός τυφώνα, όπου όλα πήγαν στραβά (όπως συνήθως γίνεται). Οι συνέπειες του γεγονότος αυτού ήταν τρομακτικές, τόσο σε ανθρώπινες απώλειες όσο και σε οικονομικά μεγέθη. Σημειώστε ότι ενώ το τραγικό γεγονός συνέβη το 1975, η δημοσίευση του αριθμού ανθρωπίνων ζωών που χάθηκαν επιτράπηκε μόλις το 2005!!!

Στη βάση δεδομένων των φραγμάτων από κυλινδρούμενο σκυρόδεμα (RCC) που φιλοξενείται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.rccdams.co.uk/database_search.php περιλαμβάνονται μερικά από τα μεγαλύτερα φράγματα του κόσμου!! Αξίζει να ρίξει κανείς μια ματιά.

Φράγμα Ποταμών Αμαρίου, 6 Ιανουαρίου 2009. Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Δυτικής Κρήτης (ΟΑΔΥΚ), στα πλαίσια του εορτασμού της ημέρας των Θεοφανείων,  οργάνωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση που περιελάμβανε τον αγιασμό των υδάτων του Φράγματος Ποταμών Αμαρίου Ρεθύμνου, επίδειξη ιστιοπλοΐας στη λίμνη του Φράγματος από εκπαιδευόμενους μαθητές του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Ρεθύμνου και ενημέρωση από αρμόδιους υπαλλήλους του Οργανισμού για όσους ενδιαφέρονταν να μάθουν περισσότερα για το Φράγμα και την κατασκευή του. Διαβάστε το Δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο Οργανισμός εδώ (ή αν δε λειτουργεί ο σύνδεσμος στη διεύθυνση http://www.eeft.gr\potamoi amariou 6-1-10.pdf). Όπως αναφέρεται στο παραπάνω δελτίο τύπου, σήμερα απομένουν μόνο 3m για την πρώτη πλήρωση του ταμιευτήρα του Φράγματος στην ανωτάτη στάθμη λειτουργίας του ενώ στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης έχει ήδη δημιουργηθεί ένα νέο οικοσύστημα. Και ένα σχόλιο: Δε μπορούμε παρά να θεωρήσουμε καλό οιωνό το ότι η παραπάνω πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση εγκαινιάζει  αυτή τη νέα στήλη της ιστοσελίδας της ΕΕΜΦ. Τέτοιες πρωτοβουλίες αναδεικνύουν την προσφορά των φραγμάτων και τονίζουν την περιβαλλοντική (αλλά εν προκειμένω και ψυχαγωγική) διάσταση των έργων αυτών, σε μια εποχή μάλιστα που η πολεμική εναντίον των φραγμάτων έχει φτάσει σε σημείο παραλογισμού. Ελπίζουμε ότι θα δημοσιεύσουμε πολλές τέτοιες ειδήσεις, και από άλλους φορείς υλοποίησης ή λειτουργίας φραγμάτων. Πάντα τέτοια!

Γνωρίζετε ότι το μεγαλύτερο φυσικό φράγμα του κόσμου, ύψους 650m, βρίσκεται στο Τατζικιστάν και δημιουργήθηκε το 1911 όταν μια κατολίσθηση έφραξε τη ροή του ποταμού Murghab; Το φράγμα αυτό, το οποίο ονομάζεται Usoy, έχει δημιουργήσει έναν ταμιευτήρα -τη λίμνη Sarez- χωρητικότητας 17km³, με στάθμη ταμιευτήρα που συνεχώς ανεβαίνει (ευτυχώς έχει ακόμη 200 χρόνια μέχρι να φτάσει στη στέψη του φράγματος). Να σημειωθεί ότι η ροή του ποταμού κατάντη του φράγματος δεν έχει σταματήσει αφού 45 πηγές έχουν δημιουργηθεί στην κατάντη παρειά του φράγματος! Όπως είναι φυσικό, το μεγάλο ύψος του φράγματος, ο όγκος του ταμιευτήρα του, η σεισμικότητα της περιοχής και η ύπαρξη ασταθών εδαφικών μαζών που ενδέχεται να ολισθήσουν μέσα στον ταμιευτήρα, προκαλεί ανησυχίες για την ασφάλεια του φράγματος και των κατάντη περιοχών. Για το λόγο αυτό, ερευνητές έχουν εξετάσει διάφορα σενάρια, μεταξύ των οποίων την περίπτωση υπερπήδησης του από το κύμα που θα δημιουργήσει η ολισθαίνουσα στον ταμιευτήρα μάζα, την υδραυλικής υποσκαφής του φράγματος ή την αστάθειά των πρανών του. Για περισσότερα αναφερθείτε στην παρακάτω πηγή (η οποία βρίσκεται διαθέσιμη για αναφορά στα γραφεία της ΕΕΜΦ και στο σύνδεσμο http://www.stucky.ch/en/contenu/pdf/c_5_1.pdf ) ή στη Wikipedia στο σύνδεσμο http://en.wikipedia.org/wiki/Sarez_Lake. Πηγή:P.Droz, L.Spacic-Gril, Lake Sarez Mitigation Project: A Global Risk Analysis, 22^nd Congress of Large Dams, ICOLD, Barcelona, 2006